Όπως καλά γνωρίζουμε, οι μισές Μαρίες γιορτάζουν στις 21 Νοεμβρίου, στα λεγόμενα Εισόδια της Θεοτόκου, οι άλλες μισές τον 15Αύγουστο (Κοίμηση της Θεοτόκου). Η διαφορά είναι τεράστια για την Εκκλησία μας και αποδεικνύει την ανυπολόγιστη και τεράστια σημασία και αξία που αποδίδεται στη Θεοτόκο.
Τι γιορτάζουμε τα Εισόδια της Θεοτόκου
Η Παναγία γεννήθηκε από μεγάλους σε ηλικία γονείς, τον Ιωακείμ και την Άννα, οι οποίοι είχαν προσευχηθεί με πολύ πόνο στον Θεό να τους χαρίσει ένα μωρό και εκείνοι με τη σειρά τους να το αφιερώσουν στον Ναό Του.
Έπειτα από πολλή προσευχή, νηστεία και καρτερία, το ηλικιωμένο ζευγάρι απέκτησε ένα κορίτσι που του έφερε απέραντη ευτυχία. Οι δύο γονείς ποτέ δεν ξέχασαν, όμως, το τάμα τους στον Μεγαλοδύναμο.
Όταν η Μαριάμ έγινε τριών ετών, οδηγήθηκε από τους γηραιούς γονείς της στο Ναό του Σολομώντος, προκειμένου να εκπληρωθεί το τάμα τους προς τον Θεό. Η Μαρία ανήλθε μόνη της τα 15 σκαλοπάτια που οδηγούσαν στον Ναό και παραδόθηκε από τους γονείς της στα χέρια του ιερέα Ζαχαρία. Αυτός την ευλόγησε και είπε «Εμεγάλυνε ο Κύριος το όνομά σου σε όλες τις γενεές. Με σένα θα ευλογηθούν τα έθνη και ο Κύριος θα λυτρώσει τους υιούς του Ισραήλ». Ο Ζαχαρίας οδήγησε τη Μαρία στο ιερό του Ναού, όπου το κορίτσι έμεινε για 12 ολόκληρα χρόνια.
Έτσι η Μαρία, ταμένη από την μητέρα της, αφιερώθηκε και αφοσιώθηκε στον Θεό, ο οποίος την αντάμειψε όσο καμιά άλλη γυναίκα στον κόσμο: Την κατέστησε μητέρα του ίδιου του Θεού.
Πότε καθιερώθηκε ως γιορτή
Χρειάστηκαν περίπου 600 χρόνια για να καθιερωθεί η εορτή των Εισοδίων στην Ορθοδοξία. Καθιερώθηκε στα Ιεροσόλυμα κατά την Παράδοση της Αγίας Εκκλησίας μας με τον Άγιο Σωφρόνιο, Πατριάρχη Ιεροσολύμων, να κάνει λόγο στις έγγραφες παρακαταθήκες του, για τη γιορτή. Στην Κωνσταντινούπολη, η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, καθιερώνεται γύρω στα τέλη του Ζ΄ ή τις αρχές του Η΄ αιώνα.
Η είσοδος της Παναγίας μας στο Ναό αποτελεί κορυφαίο γεγονός στο Θεϊκό σχέδιο της σωτηρίας του ανθρώπου. Η Θεοτόκος εισέρχεται στα Άγια των Αγίων, εκεί όπου «άπαξ του ενιαυτού εισήρχετο ο Αρχιερεύς για να προσφέρει το θυμίαμα» και παραμένει εκεί μέχρι λίγο τον Ευαγγελισμό της, από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, τιμά τη Θεομητορική αυτή εορτή στις 21 Νοεμβρίου κάθε χρόνο, με ιδιαίτερη λαμπρότητα. Η σημασία της εορτής αυτής είναι μεγάλη και ιερή. Αποτελεί τη βάση και την αρχή για όλη την μετέπειτα ζωή της Θεοτόκου καθώς επίσης και για τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους. Η πρώτη γνωστή αναφορά στα Εισόδια της Θεοτόκου γίνεται στο Πρωτοευαγγέλιο του Ιακώβου, ένα απόκρυφο κείμενο του τέλους του Β΄ αιώνα.
Η συμβολική σημασία
Τα Εισόδια είναι πολυσήμαντα: Όπως ακριβώς οι γονείς της Υπεραγίας Θεοτόκου Την οδηγούν στο Ναό, κατά τον ίδιο τρόπο η Θεομήτωρ εισάγει τον καθένα από εμάς στον ιερό χώρο της Παρουσίας και της Λατρείας του Θεού.
Η γιορτή των εισοδίων της Θεοτόκου, είναι παράλληλα και το προανάκρουσμα της «μητρόπολης των εορτών», δηλαδή των Χριστουγέννων. Και αυτό διότι το πρωί στη ακολουθία του όρθρου θα ακουσθούν οι καταβασίες των Χριστουγέννων. Πανηγυρικά θα ακούσουμε τους ψάλτες, να λένε το Χριστός «γεννάτε δοξάσατε». Θα ακούσουμε τον ιερό υμνωδό να μας προσκαλεί «Χριστός εξ’ ουρανού απαντήσατε».
Γιατί όμως στην εορτή των εισοδίων, σε μια Θεομητορική εορτή να ακούμε για πρώτη φορά ύμνους και λόγια που αφορούν την Γέννηση του Κυρίου;
Διότι όπως η Παναγία μας, ετοιμάστηκε μυστικά μέσα στα Άγια των Αγίων όπως ήδη προαναφέρθηκε στα παραπάνω κείμενα για να γίνει ο Νέος Παράδεισος, για τον Νέο Αδάμ τον Χριστό μας, έτσι και εμείς αυτή την περίοδο, πρέπει πλέον να ετοιμαστούμε να υποδεχθούμε τον Γεννηθέντα Κύριο.
Ποιες Μαρίες γιορτάζουν σήμερα
Το έθιμο, το οποίο λέγεται ότι ξεκινά από την Κρήτη και αργότερα εξαπλώθηκε στην υπόλοιπη Ελλάδα, θέλει στις 21 Νοεμβρίου, ανήμερα των Εισοδίων της Θεοτόκου να γιορτάζουν οι «παρθένες» ή ανύπαντρες Μαρίες, και μαζί με αυτές και όλα τα υπόλοιπα θεοτοκωνύμια, justify στις 15 Αυγούστου γιορτάζουν οι παντρεμένες Μαρίες.
Η παράδοση στην Ελλάδα
Τα Εισόδια της Θεοτόκου οι γεωργοί την λένε Παναγία η «ποσπορίτσα» συνδέοντάς την με την ολοκλήρωση της σποράς και την ευκαρπία των σπόρων που έσπειραν. Η παράδοση αυτή της Παναγίας έχει εμπνεύσει την εικονογραφία και η υμνογραφία. Οι αγιογραφικές παραστάσεις των «Εισοδίων» δείχνουν το ιερέα να υποδέχεται τη μικρή Παναγία μπροστά στο Ναό με τους γονείς της. Στην Θεσσαλία τα Εισόδια της Θεοτόκου ονομάζονται Παναγία η «Ποσπορίτσα» καθώς για να ευχαριστήσουν την Παναγία οι νοικοκυρές έβραζαν καλαμπόκι που το πήγαιναν στην εκκλησία, «ως ευχαριστήρια προσφορά», με τον παππά να το ευλογεί. Ήταν μια ξεχωριστή και μεγάλη μέρα η γιορτή της Παναγιάς της «Ποσπορίτσας» στα χωριά των Μετεώρων και τη χαρακτήριζε η κατανάλωση του βρασμένου και ευλογημένου από την Παναγιά, καλαμποκιού. Πολυσπορίτισσα τη λένε, γιατί σε πολλά χωριά παίρνουν πολυσπόρια (σιτάρι, καλαμπόκι, κουκιά, κ.λ.π.) και πάνε στην πηγή, τα ρίχνουν μέσα και λένε: όπως τρέχει το νερό, να τρέχει το βιό.
