Δύο χρόνια μετά την κυκλοφορία του, το βιβλίο “Greek Islands” παραμένει το απόλυτο best seller των εκδόσεων Assouline, συνεχίζοντας να γοητεύει το κοινό. Ο δημιουργός του, Χρύσανθος Πανάς, το αντιμετώπισε όχι μόνο ως έναν οπτικό φόρο τιμής στη νησιωτική Ελλάδα, αλλά και ως ένα «εργαλείο» για να αναδείξει την αυθεντικότητά της. «Η διαφορά του από άλλα βιβλία της σειράς είναι ότι δείχνει την πραγματικότητα των ελληνικών νησιών, χωρίς να εξωραΐζει τις ατέλειες», σημειώνει ο ίδιος. «Δεν έχουμε επεξεργαστεί τις φωτογραφίες για να αφαιρέσουμε, λόγου χάρη, τα καλώδια στους δρόμους ή την άναρχη δόμηση που ξέρουμε ότι υπάρχει. Ήθελα να δείξω τις αντιθέσεις που δημιουργούν την αίσθηση ανεμελιάς και ότι τα ελληνικά νησιά είναι πιο προσιτά απ’ ότι ένα σύγχρονο ή πιο οργανωμένο περιβάλλον».
Αυτός ο στόχος διαμόρφωσε όχι μόνο την αισθητική του βιβλίου, αλλά και το περιεχόμενο. Εκτός από τις μαγευτικές εικόνες, το “Greek Islands” εστιάζει και στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά του Αιγαίου. Από τη γαστρονομία και τις τοπικές συνταγές, μέχρι τα πανηγύρια και τις μικρές καθημερινές στιγμές που συνθέτουν τη νησιωτική εμπειρία. «Με ενδιέφερε να αναδείξω τις συνήθειες των νησιών του Αιγαίου, από τις τοπικές πίτες και τον τρόπο που μαγειρεύουμε τα θαλασσινά, μέχρι τα πανηγύρια μας και τις “παντόφλες”, δηλαδή τα ferry boats που μεταφέρουν τους επιβάτες σε κοντινά νησιά. Γράφω, λοιπόν, στο βιβλίο πως όταν δεις μια “παντόφλα” να πλέει μέσα στα ήρεμα νερά, είναι σαν να βλέπεις ένα λούνα πάρκ, γιατί είναι ωραία φωτισμένο και δημιουργεί μία λογοτεχνική εικόνα. Η νησιωτική Ελλάδα έχει τέτοιες εικόνες, που δεν τις βλέπεις κάπου αλλού».
Στο εισαγωγικό κείμενο του βιβλίου ο Χρύσανθος Πανάς αναφέρει πως ήταν αδύνατο να μιλήσει για όλα τα νησιά και πως θα χρειαζόταν τόμους για να ασχοληθεί με το καθένα ξεχωριστά. «Το βιβλίο είναι μία ωραία εισαγωγή για κάποιον που δεν είναι εξοικειωμένος με την Πολυνησία της Ελλάδας, ώστε να καταλάβει περί τίνος πρόκειται», μας λέει.
Η συνεργασία με την Assouline
Η πρώτη του επαφή με τον διακεκριμένο εκδοτικό οίκο ξεκίνησε με το «Athens Riviera», έναν τίτλο που προσπαθούσε να εδραιώσει στη χώρα μας για χρόνια. «Όταν ξεκινήσαμε με την Assouline το πρώτο βιβλίο, δεν γνώριζαν ότι η Αττική έχει τέτοια ακτογραμμή. Έχουμε να κάνουμε πολλή δουλειά ακόμα, ωστόσο η άνοδος του τουρισμού στην Αθήνα τα τελευταία χρόνια έχει σχέση και με την ακτογραμμή μας, τα μεγάλα ξενοδοχεία, το One & Only, το Four Seasons και αναμφισβήτητα με το project του Ελληνικού, που έχει τραβήξει παγκοσμίως την προσοχή και το πιο σημαντικό για μένα είναι ότι γίνεται ένα πελώριο πάρκο και η περιοχή θα χαρακτηρίζεται από αυτό και όχι από τα πολλά ψηλά κτίρια. Αρχίζουμε οι Έλληνες και καταλαβαίνουμε ότι αυτό που έχουμε να δείξουμε είναι πρώτα απ’ όλα η φυσική ομορφιά και το σημείο που βρίσκεται η χώρα και μετά όλα τα υπόλοιπα. Η Ελλάδα είναι ένα μικρό σύμπαν, με διαφορετικούς κόσμους και ειδικότερα σε πολύ κοντινές αποστάσεις από την Αθήνα».
Το βιβλίο σε επιμέλεια του Χρύσανθου Πανά και κείμενα της Γαλλίδας συγγραφέως και φίλης του, Stéphanie Artarit, πήγε πολύ καλά. «Πρότεινα στην Assouline την ιδέα σχετικά με το πόσο εύκολο είναι να πάρει κανείς μια απλή βάρκα ή ένα μικρό ταχύπλοο και να βρεθεί σε λίγη ώρα σε μαγικά σημεία εύκολα και γρήγορα. Τους άρεσε, λοιπόν, η ιδέα και πρότεινα να πάρουμε ένα ελληνικό σκαρί και να κάνουμε ένα βιωματικό ταξίδι μαζί με την Κατερίνα Κατώπη, που έβγαλε τις περισσότερες φωτογραφίες. Ωστόσο, το βιβλίο χρειαζόταν να διανθιστεί και με κάποιες vintage εικόνες. Έτσι κάνοντας μια μεγάλη έρευνα βρήκα, μεταξύ άλλων, τον David Bowie στους Μύλους της Πάτμου και εικόνες από την Ύδρα την εποχή του Leonard Cohen, θέλοντας να δείξουμε ότι αυτά τα νησιά ήταν αγαπητά και σε ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης.
Όλες οι φωτογραφίες της Κατερίνας ανταποκρίθηκαν στο κύριο σκεπτικό, ήταν δηλαδή αυθόρμητες και χωρίς επεξεργασία. Στη Νάξο, για παράδειγμα, φωτογραφίσαμε ένα κυπαρίσσι δίπλα σε μία παλιά εκκλησία και όταν επισκεφθήκαμε το Naxian Experience, ανεβήκαμε σε ένα ψηλό βουνό του νησιού, όπου χωρίς ηλεκτρικό σου μαγειρεύουν στον ξυλόφουρνο, ενώ δίπλα βλέπεις άγρια άλογα και το μποστάνι τους. Μια μαγική εμπειρία, όχι μόνο για τους ξένους αλλά και για τους Έλληνες επισκέπτες», εξηγεί. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι λόγω του κειμένου και της έρευνας που έκανε ο Χρύσανθος Πανάς για το βιβλίο, η παρουσίασή του έγινε υπό την αιγίδα της Unesco.
Το “Greek Islands” κατάφερε να μεταφέρει ένα μήνυμα πέρα από την πλούσια νησιωτική ομορφιά, την αξία της πολιτιστικής κληρονομιάς και να λειτουργεί ως ένα ντοκουμέντο που αφηγείται μια ιστορία που συνεχίζει να εξελίσσεται με κάθε αναγνώστη που το ανακαλύπτει.
*Το βιβλίο “Greek Islands” κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Assouline. Για περισσότερες πληροφορίες, www.assouline.com
Φωτογραφίες: Courtesy of Chrisanthos Panas, Katerina Katopis και Assouline.
