Ανατολική Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες οδηγούν την άνοδο του παγκόσμιου πλούτου, ενώ δυνάμεις όπως η Δυτική Ευρώπη και η Λατινική Αμερική υποχωρούν. Η νέα έκθεση της UBS αποκαλύπτει τις δυναμικές μετατοπίσεις σε πλούτο και εκατομμυριούχους, καταγράφοντας την ανάδυση «ήσυχων» χωρών-πρωταγωνιστών.
Ανατολική Ευρώπη: Η απροσδόκητη πρωταθλήτρια
Με ετήσια αύξηση άνω του 12% στον συνολικό ιδιωτικό πλούτο για το 2024, η Ανατολική Ευρώπη καταγράφεται στην έκθεση της UBS ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη υπο-περιφέρεια παγκοσμίως, ξεπερνώντας ακόμη και τη Βόρεια Αμερική.
Κροατία, Πολωνία και Ουγγαρία παρουσιάζουν διψήφιες αυξήσεις μέσου και διάμεσου πλούτου ανά ενήλικο σε πραγματικούς όρους, ενώ η Ελλάδα ξεχωρίζει με ρυθμό άνω του 7% και στις δύο μετρήσεις.
Παρότι από μικρότερη βάση σε σχέση με τη Δύση, οι χώρες αυτές εμφανίζουν συστηματική βελτίωση των δεικτών τους, γεγονός που μεταφράζεται και σε σημαντική αύξηση του αριθμού των εκατομμυριούχων.
Οι επιδόσεις του ευρωπαϊκού Νότου και του Ισραήλ
Η Ελλάδα πλησιάζει τους 80.000 κατοίκους με καθαρή περιουσία άνω του 1 εκατ. δολαρίων, σε ανοδική τροχιά. Η Ισπανία καταγράφει πάνω από 1,2 εκατ. εκατομμυριούχους, ενώ η Πορτογαλία φτάνει τους 175.000. Εξαιρετικά υψηλό ποσοστό των εκατομμυριούχων και στο Ισραήλ.
Ωστόσο, η UBS τονίζει ότι η πορεία δεν είναι ομοιογενής. Στην Ισπανία, ο πλούτος αυξάνεται κυρίως μέσω ώριμων αγορών και επενδύσεων. Στην Ελλάδα, η δυναμική αποδίδεται στην αναθέρμανση της αγοράς ακινήτων και στην ανάκαμψη της οικονομικής εμπιστοσύνης. Στην Πορτογαλία, η αύξηση του πλούτου παραμένει σταθερή αλλά η μεταβίβαση πλούτου προς νεότερες γενιές είναι περιορισμένη.
Η UBS επισημαίνει ότι στην Ελλάδα σχεδόν το 40% του συνολικού πλούτου αναμένεται να αλλάξει χέρια μέσα στις επόμενες δεκαετίες – μέσω κληρονομιών ή μεταβιβάσεων συζύγων. Στην Πορτογαλία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 26%, ενώ στην Ισπανία μόλις 17%.
Οι δύο υπερδυνάμεις και αυτοί που χάνουν έδαφος
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα εξακολουθούν να κατέχουν την πλειονότητα του παγκόσμιου πλούτου, με μερίδιο που ξεπερνά το 54% της συνολικής κατανομής. Μόνο οι ΗΠΑ συγκεντρώνουν σχεδόν 35% του παγκόσμιου πλούτου, χάρη στη σταθερότητα του δολαρίου και στην εκρηκτική άνοδο των χρηματοοικονομικών αγορών το 2024.
Η Κίνα διατηρεί υψηλό μερίδιο κυρίως λόγω πληθυσμιακού μεγέθους, με έντονη όμως επιβράδυνση σε σύγκριση με προηγούμενα έτη. Η UBS καταγράφει ότι ο ρυθμός αύξησης του πλούτου σε Greater China (Κίνα, Χονγκ Κονγκ, Ταϊβάν) διαμορφώθηκε στο 3,4%, υπολειπόμενος σε σχέση με άλλες περιοχές.
Η Δυτική Ευρώπη, η Ωκεανία και η Λατινική Αμερική είναι οι τρεις περιοχές που εμφάνισαν μείωση πλούτου το 2024, μετά από προσαρμογή σε πληθυσμιακά μεγέθη. Η UBS τονίζει ότι η κατανομή του πλούτου παγκοσμίως μεταβάλλεται όχι μόνο σε γεωγραφική βάση αλλά και σε κοινωνική: οι «ήσυχες» μεσαίες τάξεις του παρελθόντος συγκεντρώνουν σήμερα κεφάλαιο, ενώ παραδοσιακά κέντρα χάνουν τη σχετική τους υπεροχή.
Η ανερχόμενη δύναμη
Παράλληλα με τις γεωγραφικές μετατοπίσεις, η UBS καταγράφει μια θεαματική αλλαγή και στην κοινωνική δομή του πλούτου:άνθρωποι με περιουσία από 1 έως 5 εκατ. δολάρια – έχουν τετραπλασιαστεί από το 2000 και πλέον αριθμούν 52 εκατομμύρια παγκοσμίως.
Διαθέτουν συλλογικά 107 τρισ. δολάρια, ποσό σχεδόν ισοδύναμο με τους ultra-rich (άνω των 5 εκατ. δολαρίων). Αντιπροσωπεύουν πλέον τη «ραχοκοκαλιά» της νέας επενδυτικής τάξης και –σύμφωνα με την UBS– διαμορφώνουν τις τάσεις σε κατανάλωση, μεταβιβάσεις πλούτου και στρατηγικές επένδυσης.
Η UBS καταλήγει με μια διαπίστωση που διατρέχει όλη την έκθεση: ο πλούτος αυξάνεται σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά όχι παντού και όχι για όλους. Η γεωγραφία του πλούτου μετατοπίζεται δυναμικά, με νέα κέντρα να αναδύονται, παλαιά να υποχωρούν, και τη «μεσαία κορυφή» να αναλαμβάνει ρόλο-κλειδί.
Η ερώτηση πλέον δεν είναι μόνο ποιοι έχουν τον πλούτο – αλλά πού βρίσκεται, πώς μεταβιβάζεται και αν μπορεί να κατανεμηθεί δικαιότερα στο μέλλον.
