Παραμένει άγνωστο αλλά στην αρχαία Αττική άκμαζε ιερό θεραπευτήριο αντίστοιχο του Ασκληπιού στην Επίδαυρο. Ήταν το Αμφιαράειο, σε έναν λοφίσκο έξω από τον Ωρωπό, αφιερωμένο στον ήρωα Αμφιάραο που λέγεται ότι αρνήθηκε να συμμετάσχει στην επίθεση στη Θήβα, προβλέποντας την καταστροφή από ένα συμβάν που ερμήνευσε ως οιωνό: οι πολεμιστές διψούσαν και πηγαίνοντας με την παραμάνα του Οφέλτη, γιου του βασιλιά της Νεμέας Λυκούργου και της Ευρυδίκης, στην κοντινότερη πηγή, εκείνη άφησε το βρέφος κάτω και ένα φίδι το έπνιξε.
Τα ερείπια του ναού παραμένουν κρυμμένα μέσα στην πυκνή βλάστηση, μέσα σε μια βαθιά ρεματιά, παρά τις πυρκαγιές που είχαν απλωθεί πριν λίγα χρόνια στον Κάλαμο και τον Ωρωπό.
Στον αρχαιολογικό χώρο σήμερα, ο επισκέπτης θα διακρίνει και την ιερή πηγή – στα νερά που ανέβλυζαν δεν επιτρεπόταν ούτε να θυσιάσουν, ούτε να καθαρίσουν αντικείμενα.
Η δεξαμενή αναβλύζει σήμερα τους χειμερινούς κυρίως μήνες (και ανά περιόδους), ενώ το καλοκαίρι πρέπει να κοπιάσεις για να βρεις τα ιερά νερά του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής.
Βρισκόμαστε λίγο πριν το Μαρκόπουλο Αττικής, 40 λεπτά από το κέντρο της πόλης, έχοντας στρίψει δεξιά προς τον Κάλαμο.
Αλλά προτού φτάσουμε στον οικισμό που αποκαλείται και «μπαλκόνι του Ευβοϊκού» λόγω της θέας που προσφέρει απέναντι, μια πρόκληση ανοίγεται για όσους πεζοπόρους ψάχνουν τη χαρά της εξερεύνησης: σε μικρή απόσταση κρύβεται ένας εντυπωσιακός καταρράκτης και μια-δυο μικρές βάθρες (αναλόγως την εποχή), ένα τοπίο το οποίο εύκολα θα σε πείσει ότι βρίσκεσαι δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα.
Η διαδρομή για τον καταρράκτη του Καλάμου
Το μονοπάτι δεν είναι σηματοδοτημένο και απαιτεί το μίνιμουμ εξοπλισμό για εξερεύνηση στην ποταμίσια φύση – ελαφρύ backpack με τα απαραίτητα και ένα ζευγάρι πεζοπορικά παπούτσια. Το καλύτερο είναι να αφήσεις το όχημα κοντά στο γήπεδο Καλάμου και έπειτα να ακολουθήσεις τον χωματόδρομο προς τον καταρράκτη. Δε θα χρειαστεί πάνω από μισή ώρα για να φτάσεις, και αυτό όχι τόσο λόγω απόστασης αλλά λόγω υψομετρικής διαφοράς και κλίσης στο έδαφος.
Συγκεκριμένα, από ένα σημείο και μετά που αρχίζεις την κατάβαση, το έδαφος γίνεται ολισθηρό και χρειάζεται προσοχή. Δε χρειάζονται βιασύνες: τριγύρω μεγάλα πεύκα και πλατάνια εξασφαλίζουν δροσιά αλλά και το αίσθημα της αναζωογόνησης.
Κάτοικοι της περιοχής έχουν τοποθετήσει βοηθητικό σχοινί ανά σημεία για να κρατηθείς, σιγουρεύοντας τα βήματά σου. Η δυσκολία της διαδρομής, ως γνωστόν, θα ανεβάσει την ανυπομονησία και τον ενθουσιασμό όταν τελικά φτάσεις στη βάθρα του καταρράκτη.
Η ροή είναι λιγοστή το καλοκαίρι, αλλά φαίνεται το μέγεθός του από τη μορφολογία στα βράχια. Συνεχίζοντας τη διαδρομή μέσα στο φαράγγι, βρίσκεις και τα επόμενα σημεία της ροής του ποταμού που εκβάλλει στη θάλασσα και συγκεκριμένα στους Αγίους Αποστόλους, το επίνειο του Καλάμου, ένα μικρό και γραφικό χωριό με λιμανάκι για να ολοκληρώσεις τη μονοήμερη εκδρομή σου, μαζί με ωραίους μεζέδες και θέα στον ορίζοντα.
