Πέντε μεγάλες αλλαγές και νέες ρυθμίσεις που θα φέρουν έξτρα αυξήσεις συντάξεων, και αποκατάσταση αδικιών με την ΕΑΣ δρομολογούνται μέσα στο 2025 για τους συνταξιούχους.
Οι ρυθμίσεις που αναμένεται να προωθηθούν μέσα στη νέα χρονιά είναι οι εξής:
1. Κλειδώνει διορθωτική αύξηση στις κύριες συντάξεις με πιθανό ξεπάγωμα αυξήσεων και για τις επικουρικές. Στις κύριες συντάξεις η αύξηση 2,4% που δόθηκε για το 2025 θα έχει και συμπλήρωμα πιθανώς 0,25% που θα πληρωθεί το 2026. Το διορθωτικό ποσοστό προκύπτει από τις εκτιμήσεις της Τ.τ.Ε για μεγαλύτερη ανάπτυξη και πληθωρισμό το 2024 και εφόσον επιβεβαιωθούν και από ην ΕΛΣΤΑΤ τότε η επιπλέον αύξηση θα πληρωθεί το 2026, όπως προβλέπει ο νόμος. Η εκτίμηση της Τ.τ.Ε για την ανάπτυξη το 2024 είναι στο 2,3% (αντί 2,2% που λέει το οικονομικό επιτελείο) και για τον πληθωρισμό στο 3% (αντί 2,7%). Αυτές οι εκτιμήσεις σημαίνουν πως στις συντάξεις φαίνεται ότι κλειδώνει διορθωτική αύξηση για το 2025 που θα είναι της τάξης του 0,25%. Αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις τότε αύξηση στις συντάξεις για το 2026 θα φτάσει στο 2,75% (2,5% το ποσοστό βάσει πληθωρισμού και ανάπτυξης συν 0,25% διορθωτική αύξηση για το 2025). Παράλληλα, εξετάζεται και αύξηση των επικουρικών συντάξεων. Αν πιστοποιηθεί το πλεόνασμα στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του ΕΦΚΑ, όπως φαινόταν μέχρι τον Σεπτέμβριο, του 2024 τότε θα δοθούν αυξήσεις εντός του 2025 και στις επικουρικές συντάξεις.
2. Μελετάται η αποκατάσταση αδικιών με την Εισφορά Αλληλεγγύης. Το σενάριο μιας ριζικής αναμόρφωσης της ΕΑΣ για τις συντάξεις που ξεπερνούν τα 1.434 ευρώ (αντί των 1.400 ευρώ που επιβαλλόταν μέχρι το 2024) βρίσκεται στο τραπέζι. Το υπουργείο Εργασίας τιμαριθμοποίησε μεν την εισφορά κατά το ποσοστό αύξησης των συντάξεων ώστε κάθε φορά που αυξάνονται οι συντάξεις να αυξάνονται και οι κλίμακες της εισφοράς, πλην όμως αυτή η επιλογή οδηγεί στην σταδιακή κατάργηση της ΕΑΣ για ένα μεγάλο τμήμα συνταξιούχων. Στο υπουργείο Εργασίας έχουν εντοπίσει αυτή τη νομοτελειακή κατάργηση της ΕΑΣ και υπάρχει προβληματισμός για τη συνέχεια.
Για παράδειγμα το 2025 δεν πληρώνουν εισφορά οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν κύριες συντάξεις ως 1.434 ευρώ. Το 2026 δεν θα πληρώσουν ΕΑΣ όσοι θα λαμβάνουν ως 1.475 ευρώ, το 2027 η ΕΑΣ θα ξεκινά από τα 1.510 ευρώ κ.ο.κ. Για το λόγο αυτόν στο πλάνο του 2025 βρίσκεται εκ νέου το σχέδιο που ήταν στο τραπέζι για τη ριζική αλλαγή στη δομή της ΕΑΣ με 4 αναλογικές κλίμακες βάσει των οποίων η εισφορά θα υπολογίζεται επί της διαφοράς ποσού της κάθε κλίμακας και όχι σε όλη τη σύνταξη όπως συμβαίνει τώρα. Με το “σχέδιο Β” οι κρατήσεις θα επιβάλλονται στη διαφορά του ποσού σύνταξης κάθε κλίμακας, και όχι σε όλη τη σύνταξη όπως σημαίνει τώρα. Για παράδειγμα αντί για κράτηση 3% στα 1.600 ευρώ, θα υπάρχει κράτηση στη διαφορά σύνταξης από τα 1.434 ευρώ ως τα 1.600 ευρώ, δηλαδή στο ποσό των 166 ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση ο συντελεστής δεν θα είναι 3% αλλά θα ξεκινά από 15% και θα πιάνει για παράδειγμα το τμήμα σύνταξης από τα 1.434 ευρώ ως τα 1.800 ευρώ. Ο συνταξιούχος θα δίνει λιγότερα από όσα καταβάλλει τώρα. Τώρα με εισφορά 3% στα 1.600 ευρώ δίνει 48 ευρώ το μήνα για την ΕΑΣ ενώ με κράτηση 15% στα 166 ευρώ θα καταβάλλει 25 ευρώ, δηλαδή τα μισά! Με την αναλογική κράτηση η ΕΑΣ θα μπορεί να είναι 18% για το τμήμα σύνταξης από τα 1.800 ευρώ ως τα 2.200 ευρώ, 22% από τα 2.200 ευρώ ως τα 2.800 ευρώ και πιθανώς 25% από 2.800 ευρώ και άνω με θέσπιση πλαφόν ώστε να μην υπάρχουν συνταξιούχοι που θα δίνουν περισσότερα απ΄ότι τώρα.
3. Εξετάζεται νομοθετική ρύθμιση – κίνητρο απασχόλησης για απαλλαγή των απασχολούμενων συνταξιούχων από την Εισφορά Αλληλεγγύης στην περίπτωση που θα υπόκεινται σε εισφορά λόγω της προσαύξησης της σύνταξής τους από τα ένσημα της απασχόλησής τους. Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ετοιμάζει νομοθετική ρύθμιση, που θα λέει ότι όσοι πάρουν προσαύξηση στη σύνταξή τους από τα ένσημα της εργασίας τους, η προσαύξηση αυτή δεν θα υπολογιστεί για την επιβολή κρατήσεων ΕΑΣ. Αν δηλαδή ένας εργαζόμενος συνταξιούχος κερδίσει προσαύξηση 40 ευρώ στη σύνταξή του και με αυτή την προσαύξηση η σύνταξη ,περάσει το ποσό της πρώτης κλίμακας για την επιβολή της ΕΑΣ, δηλαδή περάσει τα 1.434 ευρώ, η σύνταξη θα εξαιρεθεί της κράτησης καθώς η προσαύξηση θα δοθεί μεν αλλά δεν θα ληφθεί υπόψη για την επιβολή της ΕΑΣ. Η ίδια απαλλαγή , ώστε να μείνουν σε χαμηλότερη κλίμακα, θα ισχύσει και σε περιπτώσεις συνταξιούχων που θα περάσουν σε υψηλότερη κλίμακα κρατήσεων λόγω της προσαύξησης.
4. Προωθείται αναμόρφωση στις συντάξεις χηρείας με το βασικό σενάριο να προβλέπει αφενός την επιστροφή σε πολλές δόσεις των επιπλέον ποσών που συνέχισαν να καταβάλλονται σε όσες και όσους δικαιούχους είχαν και δική τους σύνταξη ή εργάζονταν μετά την πρώτη τριετία της σύνταξης χηρείας και αφετέρου την διατήρηση της ανταποδοτικής σύνταξης στο 70% και τη μείωση της εθνικής στο 35% μετά την τριετία.
5. Ξεκινά η εφαρμογή του νόμου για την προσαύξηση των συντάξεων των συνταξιούχων που εργάζονται. Το κάθε έτος τους δίνει ένα μπόνους 0,77% στη σύνταξη υπολογιζόμενο με βάση το μισθό που λαμβάνουν ή τις εισφορές που καταβάλουν, αν είναι ελεύθεροι επαγγελματίες. Για παράδειγμα με μισθό 1.000 ευρώ για ένα έτος ο εργαζόμενος συνταξιούχος θα έχει αύξηση 8 ευρώ, με δυο έτη 16 ευρώ, κ.ο.κ. Προϋπόθεση για την προσαύξηση είναι η διακοπή της απασχόλησης με δήλωση στον ΕΦΚΑ και η υποβολή αίτησης για τον υπολογισμό της προσαύξησης.
