Τα εποχιακά προϊόντα, που συλλέγονται στο μέγιστο στάδιο ωριμότητάς τους, παρέχουν ανώτερη θρεπτική αξία και γεύση σε σύγκριση με τις εισαγωγές εκτός εποχής.
Όταν τα φρούτα και τα λαχανικά καλλιεργούνται στη φυσική τους εποχή, υφίστανται βέλτιστη έκθεση στον ήλιο και φυσική ωρίμανση, γεγονός που οδηγεί σε:
- Καλύτερη γεύση και άρωμα, καθώς η ωρίμανση γίνεται φυσικά και όχι τεχνητά κατά την μεταφορά.
- Βελτιωμένη πέψη, καθώς τα εποχιακά τρόφιμα συχνά ευθυγραμμίζονται με τις φυσικές μεταβολικές ανάγκες του σώματος (π.χ., ενυδατικά φρούτα το καλοκαίρι, πλούσια σε φυτικές ίνες λαχανικά το χειμώνα).
Πώς η εποχικότητα υποστηρίζει την πυκνότητα θρεπτικών συστατικών
Διατροφικές μελέτες δείχνουν ότι τα προϊόντα που συλλέγονται στην περίοδο αιχμής τους διατηρούν περισσότερες βιταμίνες και μέταλλα σε σύγκριση με εκείνα που αποθηκεύονται για εβδομάδες ή μεταφέρονται σε μεγάλες αποστάσεις.
Για παράδειγμα:
- Η βιταμίνη C στις φράουλες και τα εσπεριδοειδή είναι υψηλότερη όταν συλλέγεται στην εποχή της, αλλά μειώνεται ραγδαία κατά την αποθήκευση.
- Τα καροτενοειδή (σημαντικά για την υγεία των ματιών και του δέρματος) στα καρότα και τις ντομάτες αυξάνονται με την πλήρη έκθεση στον ήλιο κατά τη διάρκεια των φυσικών καλλιεργητικών περιόδων.
- Οι πολυφαινόλες στα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι και το μαρούλι, κορυφώνονται όταν καλλιεργούνται σε ψυχρότερες καιρικές συνθήκες.
Αυτή η πυκνότητα θρεπτικών συστατικών καθιστά τα εποχιακά προϊόντα μια φυσική ασπίδα κατά χρόνιων ασθενειών, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο διαβήτης και ορισμένοι καρκίνοι.
Εποχιακά φρούτα και λαχανικά στην Ελλάδα
Κάθε εποχή στην Ελλάδα προσφέρει τροφές που ευθυγραμμίζονται με τις ανάγκες του οργανισμού:
Ιανουάριος
- Λαχανικά: Άνηθος, μαϊντανό, μπρόκολο, παντζάρι, πράσα, ραδίκια, ρεπάνια, ραπανάκια, λαχανάκια Βρυξελλών, λάχανο, σέλινο, σέσκουλο, σπανάκι, φινόκιο, αβοκάντο, κουνουπίδι, μαρούλια, καρότα, σέλινο, κουκιά, κρεμμύδια
-
Φρούτα: Πορτοκάλια, λεμόνια, μανταρίνια, γκρέιπφρουτ, μήλα, αχλάδια
Ξηροί καρποί: Σταφίδες, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα
-
- Λαχανικά: Αγκινάρα, άνηθος, καρότο, αντίδια, κουνουπίδια, λάχανα, λαχανάκια Βρυξελλών, μαϊντανό, μαρούλια, μπρόκολο, παντζάρι, πράσα, ραδίκια, ραπανάκια, σέλινο, σέσκουλο, σπανάκι, φινόκιο, αβοκάντο, κουκιά, κρεμμύδια
-
Φρούτα: Πορτοκάλια, λεμόνια, μανταρίνια, γκρέιπφρουτ, μήλα ψυγείου (συγκομιδή Οκτωβρίου)
Ξηροί καρποί: Σταφίδες, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα
Μάρτιος
- Λαχανικά: Σπαράγγια λευκά και πράσινα, αγκινάρες, αβοκάντο, άνηθος, αντίδια, αρακάς, καρότα, κουνουπίδια, λάχανα, λαχανάκια Βρυξελλών, μαϊντανό, μαρούλι, μπρόκολο, παντζάρι, πράσο, ραδίκια, ραπανάκια, ρεπάνια, σέλινο, σέσκουλο, σπανάκι, φινόκιο
- Φρούτα: Λεμόνια, πορτοκάλια, μανταρίνια, μήλα ψυγείου
Απρίλιος
- Λαχανικά: Κολοκυθάκια, κουκιά, ραπανάκια, αγκινάρες, αβοκάντο, άνηθο, αρακάς, καρότα, κουνουπίδια, κρεμμύδια φρέσκα, λάχανα, λαχανάκια Βρυξελλών, μαϊντανό, μαρούλι, μπρόκολο, παντζάρι, πράσο, ραδίκια, σπαράγγια, σέσκουλο, σπανάκι, δεντρολίβανο, νεροκάρδαμο
- Φρούτα: Λεμόνια, πορτοκάλια, μανταρίνια, μήλα ψυγείου, κυδώνια
Μάιος
- Λαχανικά: Αβοκάντο, βλίτα, φασολάκια, πρώιμα αγγούρια, πρώιμες μελιτζάνες, άνηθος, αντίδι, αρακάς, καρότο, κολοκυθάκια, λάχανο, μαϊντανό, μάραθο, μαρούλι, παντζάρια, πιπεριά, ραδίκια, ραπανάκια, σέλινο, σέσκουλο, σπανάκι, σπαράγγια, μπρόκολα, μέντα, φασολάκια πλατιά
- Φρούτα: Καλοκαιρινά πορτοκάλια (Βαλένσια), φράουλες, κεράσια, βερίκοκα, μούσμουλα, πρώιμα πεπόνια, μούρα
Ιούνιος
- Λαχανικά: Ντομάτες, αγγούρι, αβοκάντο, βλίτα, κρεμμύδι, μαϊντανό, ραπανάκια, σκόρδο, σπανάκι, πιπεριά, πατάτες, αρακάς, κολοκυθάκια, μελιτζάνα, φασολάκια, μαρούλι, σπαράγγια, αρακάς
- Φρούτα: Βερίκοκα, φράουλες, κεράσια, ροδάκινα (ορισμένες ποικιλίες), καρπούζια, βύσσινα, πεπόνια, αχλάδια, μούσμουλα, πορτοκάλια
Ιούλιος
- Λαχανικά: Αγγούρι, άνηθος, αντίδια, αρακάς, βλίτο, κολοκυθάκια, φρέσκο κρεμμύδι, λάχανο, μαϊντανό, μάραθος, μαρούλι, πιπεριά, ραδίκια, μπάμιες, σέλινο, σέσκουλο, σκόρδο, φασολάκια, ντομάτες, παντζάρια, ραπανάκια, καρότα, κολοκύθες, μελιτζάνες, πατάτες
- Φρούτα: Βερίκοκα, φράουλες, αχλάδια, μήλα, σύκα, βύσσινα, κεράσια, ροδάκινα, καρπούζια, πεπόνια
Αύγουστος
- Λαχανικά: Αγγούρια, άνηθος, αντίδια, βλίτα, καρότα, κολοκύθα, κολοκυθάκια, κρεμμύδι, λάχανα, μαϊντανό, μάραθο, μαρούλι, μελιτζάνες, μπάμιες, ντομάτες, παντζάρια, πατάτες, πιπεριές, ραδίκια, ραπανάκια, σέλινο, σέσκουλο, σκόρδο, φρέσκα φασολάκια, ντομάτες
- Φρούτα: Αχλάδια, γκρέιπφρουτ, καρπούζια, μήλα, ροδάκινα, πεπόνια, σταφύλια, σύκα, δαμάσκηνα
Σεπτέμβριος
- Λαχανικά: Κολοκυθάκια, ντομάτες, μπάμιες, κρεμμύδια ξερά, πατάτες, αγγούρια, σπανάκι
- Φρούτα: Σταφύλια, σύκα, αχλάδια, μήλα, δαμάσκηνα, καρπούζια, πεπόνια, μαύρα μούρα
- Ξηροί καρποί: Νωπά καρύδια, φιστίκια Αιγίνης
Οκτώβριος
- Λαχανικά: Τελευταία βλίτα, κολοκυθάκια, μάραθος, μελιτζάνες, πιπεριές, ραπανάκια, φασολάκια, ντομάτες, αγγούρια, αντίδι, άνηθος, καρότο, κολοκύθα, κουνουπίδι, λάχανο, μαϊντανό, παντζάρι, μαρούλι, πράσο, ραδίκια, σέλινα, σέσκουλα, σπανάκια, μπρόκολο, ραπανάκια, φινόκιο, μανιτάρια
- Φρούτα: Ακτινίδια, κυδώνια, μήλα, σταφύλια, λωτοί, ρόδια
- Ξηροί καρποί: Ξερά σύκα, σταφίδες, αμύγδαλα, καρύδια
Νοέμβριος
- Λαχανικά: Αντίδι, καρότο, κουνουπίδι, λάχανο, λαχανάκια Βρυξελλών, μαρούλι, μπρόκολο, παντζάρι, πατάτα, πράσο, ραδίκια, σέλινο, σέσκουλο, σπανάκι, φινόκιο
- Φρούτα: Αχλάδια, μήλα, ρόδια, λεμόνια, μανταρίνια, γκρέιπφρουτ, πορτοκάλια, κυδώνια
- Ξηροί καρποί: Ξερά σύκα, σταφίδες, φουντούκια, αμύγδαλα, κάστανα
Δεκέμβριος
- Λαχανικά: Αντίδι, καρότο, κουνουπίδι, λάχανο, λαχανάκια Βρυξελλών, μαρούλι, μπρόκολο, παντζάρι, πατάτα, πράσο, ραδίκια, ραπανάκια, σέλινο, σέσκουλο, σπανάκι, φινόκιο, αβοκάντο, άνηθος, μαϊντανό
- Φρούτα: Μανταρίνια, πορτοκάλια, λεμόνια, γκρέιπφρουτ, μήλα, αχλάδια
- Ξηροί καρποί: Σταφίδες, ξερά σύκα, φουντούκια, αμύγδαλα, κάστανα
Όλα τα φρούτα και λαχανικά εποχής: Λίστα ανά μήνα του έτους – 2Εποχιακή διατροφή και πρόληψη χρόνιων ασθενειών
Η εποχιακή κατανάλωση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο σοβαρών ασθενειών, εξασφαλίζοντας μια ποικίλη πρόσληψη προστατευτικών ενώσεων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
- Υγεία της καρδιάς: Οι καλοκαιρινές ντομάτες (πλούσιες σε λυκοπένιο) και τα φθινοπωρινά σταφύλια (πλούσια σε ρεσβερατρόλη) υποστηρίζουν την καρδιαγγειακή λειτουργία.
- Προστασία από τον καρκίνο: Τα σταυρανθή λαχανικά τον χειμώνα (μπρόκολο, λάχανο) περιέχουν γλυκοσινολάτες, ενώσεις που έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου.
- Υγεία εγκεφάλου: Τα μούρα την άνοιξη και το καλοκαίρι είναι πλούσια σε φλαβονοειδή, που προστατεύουν από την φυσική ηλικιακή γνωστική εξασθένηση.
Γιατί τα εποχιακά προϊόντα είναι επίσης ασφαλέστερα
Τα προϊόντα εκτός εποχής συχνά υφίστανται:
- Μεταφορά σε μεγάλες αποστάσεις, που οδηγεί σε απώλεια θρεπτικών συστατικών.
- Τεχνητή ωρίμανση με χημικά.
- Υψηλότερα υπολείμματα φυτοφαρμάκων, καθώς οι καλλιέργειες αναγκάζονται να αναπτυχθούν σε ακατάλληλες συνθήκες.
- Αντίθετα, τα εποχιακά προϊόντα είναι πιο φρέσκα, συνήθως συλλέγονται κοντά στην ημ/νία και τα σημεία πώλησης και διατηρούν υψηλότερα πρότυπα ασφάλειας τροφίμων.
Συχνές Ερωτήσεις
Μπορούν τα κατεψυγμένα εποχιακά προϊόντα να αποτελέσουν καλή επιλογή;
Ναι. Η κατάψυξη λίγο μετά τη συγκομιδή “κλειδώνει” τα θρεπτικά συστατικά, καθιστώντας συχνά τα κατεψυγμένα εποχιακά πιο υγιεινά από τα φρέσκα προϊόντα, που αποθηκεύονται για εβδομάδες.
Βοηθάει η κατανάλωση εποχιακών τροφίμων την πέψη;
Ναι. Τα εποχιακά προϊόντα ευθυγραμμίζονται με τις ανάγκες του σώματος: τα υδαρή φρούτα, όπως το καρπούζι, βοηθούν στην ενυδάτωση το καλοκαίρι, ενώ τα πλούσια σε φυτικές ίνες χειμερινά χόρτα βοηθούν στην πέψη τους κρύους μήνες.
Είναι η εποχιακή διατροφή πιο βιώσιμη;
Απολύτως. Τα εποχιακά τρόφιμα μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της γεωργίας, ελαχιστοποιώντας την αποθήκευση, την μεταφορά και τις μεθόδους τεχνητής καλλιέργειας.
Μπορεί η εποχιακή διατροφή να μειώσει το κόστος των τροφίμων;
Ναι. Τα εποχιακά προϊόντα είναι συνήθως πιο άφθονα, μειώνοντας τις τιμές σε σύγκριση με τις εισαγόμενες ή τεχνητά καλλιεργημένες επιλογές.
Συμπέρασμα
Η επιλογή εποχιακών φρούτων και λαχανικών είναι ένας ισχυρός τρόπος, για να προστατεύσετε την υγεία σας, να απολαύσετε πιο πλούσιες γεύσεις και να υποστηρίξετε την τοπική βιωσιμότητα. Από τα χειμερινά εσπεριδοειδή γεμάτα βιταμίνη C μέχρι τα ενυδατικά καλοκαιρινά πεπόνια, τα εποχιακά προϊόντα προσφέρουν φυσικά ό,τι χρειάζεται ο οργανισμός σας την κατάλληλη στιγμή.
Πηγές:
