Υπολείμματα αρχαίων ιών, που έχουν περάσει εκατομμύρια χρόνια κρυμμένα μέσα στο ανθρώπινο DNA, μπορούν να βοηθήσουν το σώμα να πολεμήσει τον καρκίνο, λένε τώρα επιστήμονες.
Μελέτη του Ινστιτούτου Φράνσις Κρικ έδειξε πως τα υπολείμματα των παλιών αυτών ιών, που βρίσκονται αδρανοποιημένα, ξυπνούν όταν τα καρκινικά κύτταρα αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται.
Κατά τους ειδικούς, η διαδικασία αυτή βοηθάει το ανοσοποιητικό σύστημα να βάλει στο «στόχαστρο» τον καρκινικό όγκο και να του επιτεθεί.
Η επιστημονική ομάδα πίσω από αυτή την ανακάλυψη θέλει τώρα να εκμεταλλευτεί τα υπολείμματα των αρχαίων αυτών ιών για να σχεδιάσει εμβόλια που θα μπορούν είτε να αποτρέψουν τον καρκίνο, είτε να συνεπικουρήσουν τις θεραπείες τους.
Οι μελετητές είχαν εντοπίσει πως εάν τα β’ κύτταρα, που αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος, «περικύκλωναν» τους καρκινικούς όγκους, τότε ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης.
Τα Β κύτταρα, γνωστά και ως Β λεμφοκύτταρα, είναι τύπος λευκών αιμοσφαιρίων και παράγουν αντισώματα, πολεμώντας ασθένειες.
Το τι ακριβώς έκαναν τα εν λόγω κύτταρα για να πολεμήσουν τον καρκίνο του πνεύμονα ήταν άγνωστο, αλλά πειράματα έδειξαν τώρα ότι επιχειρούσαν να πολεμήσουν ιούς.
«Όπως αποκαλύφθηκε, τα αντισώματα αναγνώριζαν υπολείμματα ενδογενών ρετροϊών», δήλωσε ο καθηγητής Τζούλιαν Ντάουνγουαρντ, ερευνητής του Ινστιτούτου Φράνσις Κρικ, μιλώντας στο BBC.
Οι ρετροϊοί έχουν μια ιδιαιτερότητα – ένα «κολπάκι», όπως λένε οι ειδικοί.
Μπορούν να «περάσουν» ένα αντίγραφο των γενετικών τους οδηγιών μέσα στο δικό μας DNA.
Τι σημαίνει αυτό;
Πως το 8% αυτού που θεωρούμε «ανθρώπινο DNΑ» έχει, στην πραγματικότητα, ιογενή προέλευση
Ορισμένοι από αυτούς τους ρετροϊούς έχουν μπει στο γενετικό μας κώδικα δεκάδες εκατομμύρια χρόνια πριν και είναι κοινοί με τους «συγγενείς» μας, τους μεγάλους πιθήκους.
Ενδεχομένως να έχουν μπει και άλλοι ρετροϊοί στο ανθρώπινο γονιδίωμα, πριν από χιλιάδες χρόνια.
Όπως αναφέρει το BBC, ορισμένες από αυτές τις ξενικές… οδηγίες ενδεχομένως να έχουν ενσωματωθεί και να υπηρετούν σημαντικές λειτουργίες ενός των κυττάρων μας.
Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιοι αυστηροί ελεγκτικοί μηχανισμοί, για να περιορίσουν την εξάπλωσή τους.
Ειδικοί εξηγούν ότι μέσα σε ένα καρκινικό κύτταρο, που πολλαπλασιάζεται ανεξέλεγκτα, επικρατεί το απόλυτο χάος και «χάνεται» αυτός ο αυστηρός έλεγχος των αρχαίων ιών.
Αυτές οι αρχαίες γενετικές οδηγίες δεν μπορούν πλέον να «αναστήσουν» ολόκληρους ιούς, ωστόσο είναι σε θέση να αναδημιουργήσουν θραύσματα ιών, που επιτρέπουν στο ανοσοποιητικό σύστημα να εντοπίσει μια ιογενή απειλή.
«Το ανοσοποιητικό σύστημα “ξεγελιέται” και πιστεύει ότι οι καρκινικοί όγκοι είναι μολυσμένοι, με αποτέλεσμα να προσπαθεί να καταπολεμήσει τον ιό. Οπότε λειτουργεί κάπως σαν συναγερμός» λέει στο βρετανικό κρατικό δίκτυο ο καθηγητής Γιώργος Κασσιώτης, επικεφαλής του τμήματος Ρετροϊικής Ανοσολογίας στο Κέντρο Βιοιατρικής Έρευνας του Ινστιτούτου Φράνσις Κρικ.
Τα αντισώματα «ενεργοποιούν» και άλλα μέρη του ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο «σκοτώνει» τα μολυσμένα κύτταρα.
Επί της ουσίας, δηλαδή, το ανοσοποιητικό σύστημα προσπαθεί να σκοτώσει τον ιό αλλά στην προκειμένη περίπτωση σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα.
Ο καθηγητής Κασσιώτης υποστηρίζει πως πρόκειται για μια αξιοσημείωτη αντιστροφή ρόλων για τους ρετροϊούς.
«Στο παρελθόν ενδεχομένως να προκαλούσαν καρκίνο στους προγόνους μας, λόγω του τρόπου με τον οποίο εισβάλλουν στο DNA μας, αλλά τώρα μάς προστατεύουν από τον καρκίνο. Κάτι που βρίσκω συναρπαστικό.» είπε ο καθηγητής.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature, περιγράφει πώς αυτό συμβαίνει φυσικά στον ανθρώπινο οργανισμό και εξηγεί ότι οι επιστήμονες θέλουν τώρα να ενισχύσουν αυτή την αντίδραση, δημιουργώντας εμβόλια που θα «διδάξουν» τον ανθρώπινο οργανισμό πώς να κυνηγάει τους ενδογενείς ρετροϊούς.
«Αν μπορούμε να το κάνουμε αυτό τότε, εκτός από θεραπευτικά εμβόλια, μπορούμε να δημιουργήσουμε και προληπτικά εμβόλια» είπε ο καθηγητής Κασσιώτης.
Η έρευνα αυτή έρχεται στη δημοσιότητα μετά από τη δημοσιοποίηση της μελέτης TracerX, που κατέγραψε με μεγάλη λεπτομέρεια την εξέλιξη καρκίνων του πνεύμονα, και έδειξε τη «σχεδόν άπειρη» δυνατότητα του καρκίνου να επιβιώνει.
Το γεγονός ότι ο καρκίνος είναι τόσο δύσκολο να καταπολεμηθεί, έκανε τους μελετητές να ζητήσουν από την επιστημονική κοινότητα να επικεντρωθεί στην πρόληψη της νόσου και όχι στη θεραπεία της.
Η Δρ. Κλερ Μπρούμπλεϊ, από το Βρετανικό Ερευνητικό Κέντρο κατά του Καρκίνου, δήλωσε:
«Όλοι έχουμε αρχαίο DNA στα γονίδιά μας, που μας κληροδοτείται από τους προγόνους μας και αυτή η συναρπαστική μελέτη αναδεικνύει το ρόλο που παίζει στον καρκίνο και πώς το ανοσοποιητικό μας μπορεί να αναγνωρίσει και να καταστρέψει καρκινικά κύτταρα».
Η ειδικός εξήγησε, επίσης, ότι απαιτείται εντατικοποίηση των επιστημονικών προσπαθειών για να αναπτυχθεί ένα εμβόλιο κατά του καρκίνου, ωστόσο «η μελέτη δείχνει ότι υπάρχει ένας συνεχώς αυξανόμενος όγκος ερευνών, που συνηγορούν στο ότι η αντιμετώπιση αυτή του καρκίνου ενδεχομένως να γίνει σύντομα πραγματικότητα».
