Μυστηριακό το σπήλαιο Ανθρωπόγραβα στη Βόρεια Κέρκυρα

Βρίσκεται στο γραφικό παραδοσιακό χωριό Κληματιά, καλά κρυμμένο μέσα στην πλούσια φύση

Ένα «απόκοσμο» και συνάμα εντυπωσιακό μυστικό μνημείο της φύσης, με θρύλους και ιστορίες να το συνοδεύουν, που πάντα «μάγευε» τους κατοίκους της περιοχής, αποκαλύπτεται. Σε έναν τόπο με πανύψηλα δένδρα και άφθονα νερά που το σμίλεψαν ανά τους αιώνες και δημιούργησαν ένα σπουδαίο οικοσύστημα , έναν υδάτινο πολιτισμό, μαζί με νερόμυλους, μυλωνάδες, βρύσες και καταρράκτες

Το σπήλαιο, «γράβα» κατά τους ντόπιους, είναι διακοσμημένο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες μεγάλου ύψους, με ογκόλιθους διαφόρων διαστάσεων και σχημάτων με μορφές ανθρώπων ή ζώων, που δημιουργούν ένα μυστηριακό ανάγλυφο.

Ο δήμος της Βόρειας Κέρκυρας στον οποίο ανήκει η Κοινότητα Κληματιάς, ανταποκρίθηκε αμέσως στην ενημέρωση που είχε για το αναξιοποίητο μνημείο της φύσης από τον πρόεδρο του χωριού Ιωάννη Τρούσα και το ενέταξε αμέσως, στo περιβαλλοντικό πρόγραμμα ZOE (ΖΩΗ), που υλοποιεί και στοχεύει σε δράσεις βιωματικής περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης.

Η αρμόδια αντιδήμαρχος Σπυριδούλα Κόκκαλη επισκέφτηκε την Ανθρωπόγραβα μαζί με τον αρχαιολόγο Βασίλη Βλάχο και μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για τη μοναδική εμπειρία. Μάλιστα, παρέθεσε στοιχεία επιφανειακής έρευνας που πραγματοποίησε το 2012 η Ένωση Πολιτισμολόγων Ελλάδος «ΕΚΑΤΑΙΟΣ», με συντονιστή έρευνας τον Δημήτριο Μερκούρη.

Το σπήλαιο απέχει από το κέντρο του χωριού περίπου 250 μέτρα. Η είσοδος του είναι άνοιγμα πλάτους 4 μέτρων και ύψους περίπου 2,50 μ. Στην καταγραφή των ευρημάτων της επιφανειακής έρευνας, αναφέρεται μεταξύ άλλων, πως «στο αριστερό τμήμα προς το τοίχωμα είναι γεμάτο εσοχές, οι οποίες φιλοξενούν κολόνες και σταλαγμιτικό συγκρότημα. Στο κέντρο του, υπάρχουν ογκόλιθοι τους οποίους περνάμε κυκλικά και φτάνουμε σε εξέδρες με λιθωματικό διάκοσμο, τοιχώματα, σταλαγμιτικό συγκρότημα… Στο κάτω τμήμα του σπηλαίου, ο Κύριος Θάλαμος», είναι χωρισμένος σε δύο τμήματα τραπεζοειδούς σχήματος με μηδενική κλήση. Τα τμήματα αυτά του σπηλαίου είναι ιδιαίτερου κάλλους, στολισμένα από σταλακτικό σύμπλεγμα και φιλοξενούν τρεις από τους ωραιότερους σταλαγμίτες που συναντούμε στα ελληνικά σπήλαια με ιδιαίτερη λευκότητα. Ο ένας από αυτούς έχει ύψος 2,50 μέτρα και μοιάζει με το τον πύργο της Πίζας.» Η θερμοκρασία του σπηλαίου κυμαίνεται στους 17° C και η υγρασία από 70% έως 100%. Όλο το σπήλαιο έχει κλίση από τα αριστερά προς τα δεξιά και σε μερικά σημεία αγγίζει το 50%.

Στην έρευνα της «ΕΚΑΤΑΙΟΣ», επισημαίνεται επίσης, πως το σπήλαιο έχει μελετηθεί και χαρτογραφηθεί στο παρελθόν από την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία. Ειδικότερα αναφέρεται:

«Σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 1969 «… το σπήλαιο σε κατ’ ευθείαν γραμμή έχει 52 μ. μήκος και 34 μ. πλάτος(1)… το δάπεδο του είναι καλυμμένο με λιθωματικό υλικό που σχηματίζει έναν θαυμαστό στολισμό. Το υλικό χαρακτηρίζει ιδιαίτερη διαφάνεια και λευκότητα. Υπάρχουν μερικοί από τους ωραιότερους σταλαγμίτες… το σπήλαιο έχει μεγάλο σπηλαιολογικό ενδιαφέρον γιατί η σημερινή είσοδος του δεν είναι η πρώτη είσοδος του σπηλαίου. Η πρώτη είσοδος του σπηλαίου πρέπει να βρίσκεται στο κέντρο του αριστερού τμήματος… Στο δάπεδο παρατηρήθηκαν θραύσματα αγγείων κλασικών χρόνων και σύγχρονα. Είναι απαραίτητη η επίσκεψή στο σπήλαιο αρχαιολόγου, για την διαπίστωση τυχόν αρχαιολογικών ενδιαφερόντων…”.

Το σπήλαιο «Ανθρωπόγραφα», επισκέφτηκε κατά τις έρευνες και τις αναζητήσεις του για την κερκυραϊκή ιστορία και λαογραφία τον Μάιο του 1944, ο δικηγόρος Ιωάννης Μπουνιάς. Στο βιβλίο του, ΚΕΡΚΥΡΑΙΚΑ τόμος 1ος, καταθέτει την εμπειρία του, όταν μαζί με κατοίκους της Κληματιάς μπήκαν στο σπήλαιο. Μετά τον προθάλαμο αναφέρει, από ένα πολύ μικρό άνοιγμα κατάφεραν να περάσουν σε έναν θάλαμο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, ενώ δεν συνέχισαν την εξερεύνηση παρά τις προτροπές κάποιων, γιατί κατεβαίνοντας δεν είχε οξυγόνο και η λυχνία για φωτισμό, δεν άναβε.

Η αντιδήμαρχος κ. Κόκκαλη μάς αναφέρει μαρτυρίες, που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά. Οι υπερήλικες στο χωριό, θυμούνται την παιδική τους ηλικία, όταν κατά τη γερμανική κατοχή έμπαινε ο κόσμος μέσα στη σπηλιά για ασφάλεια, ήταν το καταφύγιο τους. Ένας τοπικός θρύλος της Ανθρωπόγραβας, που τοποθετείται περίπου στο 1500, ο πειρατής Μπαρμπαρόσα έκανε επιδρομή στην περιοχή και ανακάλυψε και εκτέλεσε τους κατοίκους που είχαν κρυφτεί στο σπήλαιο για να σωθούν ύστερα από αφελή υπόδειξη μιας ηλικιωμένης γυναίκας.

Το σπήλαιο, βρίσκεται κοντά σε δύο πηγές, την Άνω και Κάτω βρύση που τροφοδοτούν το ποτάμι της περιοχής με νερά και έτσι λειτούργησαν κατά το παρελθόν 6 νερόμυλοι, δημιουργώντας τον «δρόμο των μυλωνάδων».

Πρόσφατα μια ομάδα 56 φοιτητών του Ιονίου Πανεπιστημίου μαζί με τους καθηγητές τους, περιηγήθηκαν στο σημαντικό οικοσύστημα, στο πλαίσιο δράσης του περιβαλλοντικού προγράμματος ΖΟΕ (ΖΩΗ).

Μέχρι να γίνουν οι απαιτούμενες παρεμβάσεις για την ασφάλεια των επισκεπτών, η είσοδος του σπηλαίου, έκλεισε από τον Δήμο Βόρειας Κέρκυρας.